This is an old revision of the document!
Vektorska i rasterska grafika
Vektorska grafika ili geometijsko oblikovanje je način prikazivanja slike pomoću geometrijskih oblika kao što su tačke, linije, krive i poligoni, a koji su temeljeni na matematičkim jednačinama. U vektorskoj grafici slika se predstavlja i čuva kao kolekcija figura, zajedno sa njihovim podacima (parametrima) koji definišu kako će figura biti iscrtana i gde će biti locirana.
Rasterska grafika ili bitmap je podatak koji predstavlja pravougaonu mrežu piksela ili obojenih tačaka, na nekom grafičkom izlaznom uređaju kao što je monitor ili na papiru.
Vektorska grafika
Pojam vektorska grafika je većinom korišćen u kontekstu dvo-dimenzionalne računarske grafike. Skoro svako 3D prikazivanje je izvršeno pomoću 4D vektorske tehnike (pomoću tačaka, linija i poligona). Skoro svi današnji računarski grafički prikazi prevode vektorsku sliku u rasterski format. Proces transformacije iz jednog oblika u drugi naziva se rendering (senčenje). Na slici je prikazana šema transformacije vektorskog modela u niz tačaka (piksela).
Recimo, navedimo krug kao primer jedne vektorske slike. Glavni podaci koje računarski program treba da zapamti da bi iscrtao krug su:
- poluprečnik;
- koordinatnu poziciju centralne tačke kruga;
- stil i boju linije;
- stil i boju unutrašnjosti objekta.
Prednosti ovakvog načina crtanja nad rasterskom grafikom:
- ovako mala količina informacija omogućuje mnogo manju veličinu datoteke;
- mogućnost približavanja (zoom) bez gubitka na kvalitetu;
- sve ove informacije su zapamćene i mogu se kasnije menjati, što znači da pomeranje, okretanje, popunjavanje itd. nemaju negativnih uticaja na kvalitet crteža kao kod rasterske slike.
Postoje brojni grafički programi za vektorsku obradu, kao što su: Adobe Illustrator, CorelDRAW, Cenon, ImPress, ACD Canvas, Elgorithms MagicTracer i mnogi drugi.
Rasterska grafika
Kvalitet jedne rasterske slike određuje ukupan broj piksela (rezolucija slike) kao i broj vrednosti za svaki pojedinačni piksel (dubina boje). Ako je dubina boje veća, više se nijansi može prikazati, što znači da time dobijamo bolju sliku kao i verodostojniji prikaz iste. Slike zahtevaju mnogo memorije, pa se zbog toga koriste razne vrste kompresije. Svaka boja pojedinog piksela je posebno definisana tako da (primera radi) RGB - Red Green Blue slike sadrže tri bajta po svakom pikselu, a svaki bajt sadrži jednu posebno definisanu boju.
Rasterska slika se ne može povećati bez gubitka kvaliteta, što nije slučaj sa vektorskom grafikom. Rasterska grafika je više praktičnija nego vektorska grafika za fotografe i obične korisnike. Vektorsku grafiku koriste grafički dizajneri i DTP (Desktop Publishing) urednici. Rasterizacija predstavlja proces renderovanja iz vektorskog oblika slike u rasterski i ona je prilično jednostavna. Nasuprot tome, vektorizacija (renderovanje iz rasterskog u vektorski oblik slike) je prilično veliki posao, jer zahveva mukotrpno praćenje kontura i oblika na bitmapi, na bazi razlike boja piksela.
Među editorima za rasterske slike najpoznatiji je čuveni Photoshop kompanije Adobe. Naravno, postoje i mnogi drugi: PhotoStudio, KDE, GIMP, GrafX2, imageMagick, Ulead PhotoImpact itd.
Formati bitmapiranih slika
Postoji veliki broj formata bitmapiranih slika: JPEG, TIFF, RAW, PNG, GIF, PPM, PGM, PBM, PNM, WEBP, TGA, ILBM, PCX, ECW, IMG, PGF itd.
Postoje dve vrste kompresije:
- kompresija bez gubitaka (lossless) znači da se komprimovana slika može dekopmrimovati tako da bude identična originalu. To se realizuje pomoću npr. LZW (Lempel–Ziv–Welch) kompresije, koja koristi tehniku dužinskog kodiranja RLE (Run-Length Encoding);
- kompresija sa gubicima (lossy) podrazumeva da se neki podaci gube prilikom dekompresije, zato što se smatraju vizuleno nebitnim.
Najkorišćeniji format je JPEG i to je tehnika kompresije sa gubicima. JPEG koristi diskretne kosinusne transformacije (DCT) – deli sliku u oblasti i čuva transformacije vrednosti u svakoj oblasti, a intenzitet kompresije se može zadati prilikom konverzije u JPG format (veća kompresija, veći gubici, manji kvalitet).
